Thursday, October 21, 2010

Vencilvika: Brellin biti frá Vencili 9.

Í seinasta nummari var stuttsøgan “Vrakið” eftir franska stuttsøgumeistaran Guy de Maupassant (1850-1893). Hesaferð eru tvær stuttsøgur eftir yngri franskar stuttsøguhøvundar, sum umboða hvør sítt tíðarskeið og hvør sín stíl í fronskum bókmentum: “Múrfarin” (1943) eftir Marcel Aymé (1902-1967) og “Eitt ljósareytt barn” (2007) eftir Claire Castillon (1975-). Her er eitt brellbrot úr teirri seinnu, sum Vónbjørt Vang hevur týtt til føroyskt:


Sophie svevur væl. Eg eri sera tung í huga, púra einsamøll í tí hvítu seingini, meðan rulluvagnarnir larma úti á gongini, ein larmur av kvinnum, ið skríggja, og av børnum, ið detta. Við døgarðaborðið góvu tey mær eitt sindur av suppu við smáum nudlum, sum flutu runt. Eg hugsaði um Christinu, sum uttan iva fór at fáa eina smáveru í kroppin. Eg hugsaði um Elisabeth, um nær hon fór at koma heim úr skúla, grátin úti á gongubreytini og rópini um, at har vildi hon ikki fara aftur, eg hugsaði um Esther, um hennara fyrstu lygnir, hennara goymda pengapung, hennara horvnu fimleikarklæði og null í atburði, tí hon hevði snýtt. Eg hugsi um Brigitte niðri í garðinum. Brigitte og hennara stein, sum hon tosar við, tað eru pápin og mamman og børnini, og hon er har, hon spælir púra einsamøll og uttan vinfólk. Eg hugsi um Sylviu, sum líðir undir sínum ryggskeivleika, eg má geva henni frí frá skúla, leggja okkurt á hana, massera henni, hon kann ikki klára seg, eg hjálpi henni, leggi eitt bind rundan um fingurin, sum hon tyggir, leggi bind á fótin, hon keikir, og eitt ortopediskt tól at halda veika hálsinum uppi. Eg hugsi um Eglantine, sum altíð er fyrst til alt, eisini í fimleiki, henni dámar ikki tey, sum smikra og sum gifta seg sum sekstan ára gomul, so at Jules skal verða glaður. Eg hugsi um Antigone, sum vil spæla sjónleik, tað halda øll vera púra vanligt, uttan Jules, sum heldur, at man bara skal terpa, heldur enn at fylgja sínum hugi, eg eri samd, og annars so risti eg við høvdinum, og Antigone gerst í øðini, fer út úr stovuni og sigur Eg vamlist. Eg hugsi um Ingrid, sum er undirmett og líðir av bulimi, sum spýr alt upp aftur í vatnfati, sum eg kýti meg at gera til hana, tað einasta henni dámar nú, er heitt vatn, tað ger tað lættari at spýggja, sum hon sigur. Eg hugsi um Doris, sum roynir at finna eina djypri meining við menniskjum og øllum, ger leiðbeiningar, lesur ritroyndir, skrivar notatir, skrivar dømi niður, hvørvur, og endar við at skriva bøkur og ger av við seg sjálva. Eg hugsi um Chloé, sum verður skrødd burtur av krabbameini, um Marianne, sum stingur av og verður funnin druknað, um Valérie, sum sigur við meg, at eg eri ikki mamma hennara longur, um Karine, sum ikki kemur av fetanum, tí hon er bangin fyri at fara frá mær, hon vil ikki hava, at eg líði, eg hugsi um Cécile, sum eisini endar sum gomul genta, orsakað av mær. Eg hugsi um Prune, sum finnur upp á sjúkur, um Annie, sum blívur við at dragsa ymsar sjúkar við heim, um hon heldur fram við at liggja hjá øllum. Eg hugsi um Laetitia, sum luktar av sigarettum, og hvørs albogi er bláur, og hvørs vøkru eygu ein dag eru bólgnað upp, hon svør, at hon hevur gingið í eina hurð.


Høvundurin
Claire Castillon (f. 1975) hevur skrivað fimm skaldsøgur og tvey stuttsøgusøvn. Fyrsta skaldsøga hennara, Le Grenier, kom út í 2000. Onkrir ummælarar hava samanborið hana við Marguerite Duras (tó við skemtilyndi) og Elfriede Jelinek. Sjálv sigur hon: “Mínar bøkur fortelja um tílíkt, sum fólkum ikki dámar at síggja heima hjá sær sjálvum. Eg fortelji ikki bara andstyggiligar søgur. Tekstir mínir innihalda altíð eymleika: onnur hondin slær, meðan hin kínir.” Vónbjørt Vang týddi til føroyskt.